Każdy z teleskopów ma nieco inne zadania i obszar działania. Ten, który ma powstać w niedługim czasie będzie zbierał dane na temat formowania i ewolucji grup galaktyk oraz czarnych dziur. Choć misja teleskopu ATHENA planowana jest na 2028 rok to najwyższy czas rozpocząć jego budowę. Budować ją będą m.in. naukowcy z Polski
Cała misja ATHENA, a więc Advanced Telescope for High Energy Astrophysics realizowana jest przez Europejską Agencję Kosmiczną. Wszystko za sprawą programu naukowego „Kosmiczna Wizja”, którego koszt ma przekroczyć 900 mln euro. Zanim jednak sonda zostanie wyniesiona, a ma to nastąpić za około 12 lat, naukowcy będą pracować nad stworzeniem teleskopu, który ma wypełnić wszystkie zadania przed nim postawione. Misja ma potrwać minimum pięć lat.
W pracach nad budową teleskopu uczestniczą inżynierowie z SENER Polska, a być może wkrótce dołączą do nich kolejni polscy badacze. Wspólnie będą oni pracować nad tym, aby urządzenie mogło wykonać wiele punktowych obserwacji wybranych fragmentów Wszechświata. Naukowcy zakładają, że teleskop będzie wykonywał około 300 obserwacji rocznie, a każda z nich potrwa mniej więcej 105 sekund. ATHENA pomoże odpowiedzieć naukowcom na pytanie, w jaki sposób zwykła materia, która nas otacza tworzy wielkie struktury.
– Żeby na to pytanie odpowiedzieć, potrzebne będzie zmapowanie gorących gazowych struktur występujących we Wszechświecie: w szczególności wielkich obłoków gazu, grup galaktyk oraz tzw. ośrodków międzygalaktycznych (rozrzedzona materia wypełniająca przestrzeń pomiędzy galaktykami). Naukowcy spróbują określić ich własności fizyczne oraz prześledzić ich ewolucję w różnych etapach rozwoju Wszechświata – wyjaśnia Aleksandra Bukała z SENER Polska.
Naukowcy mają także nadzieję na uzyskanie informacji na temat tego, w jaki sposób powstają czarne dziury i jak mogą wpływać na Wszechświat. Aby uzyskać odpowiedzi na te pytania trzeba będzie jednak znaleźć supermasywne czarne dziury.
Jak będzie wyglądał teleskop? Ma się on składać z dwóch niezależnych instrumentów: spektrometru (X-IFU) i przetwornika wizyjnego (WFI) do pomiaru fal rentgena. Polscy inżynierowie mają natomiast zaprojektować Mechanizm Selekcji Instrumentów (ISM – Instrument Selection Mechanism), który pozwoli na wykorzystanie jednego dużego lustra na potrzeby dwóch wymienionych wyżej instrumentów.
Polski zespół będzie musiał zmierzyć się z nietypowymi wyzwaniami związanymi z rozmiarami lustra – ponad 2 metry średnicy i 1,2 tony masy oraz długością teleskopu – ponad 12 metrów. Wyzwaniami dla inżynierów będą: ogromne obciążenie statyczne lustra i tłumienie jego wstrząsów podczas startu, a także stworzenie bardzo precyzyjnego systemu ruchu i kontroli siłowników ISM.
Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl
