Epidemia wywołana przez nowego koronawirusa u większości z nas budzi uzasadniony lęk, stres, a także frustrację. Wiąże się z tym duża dawka negatywnych emocji, napięcia i niepewności. Jak sobie z tym radzić? Czy można coś robić, by uchronić psychikę przed załamaniem? Dowiedz się, co w tej sytuacji radzą eksperci.
Obecna pandemia to całkowicie nowa sytuacja. Wymuszone nią zmiany, izolacja, ograniczenie aktywności, a także lęk o przyszłość niewątpliwie wpływają na psychikę każdego z nas, stanowiąc źródło dodatkowego stresu.
Poniżej przedstawiamy praktyczne wskazówki międzynarodowych ekspertów, m.in. ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz słynnej brytyjskiej NHS (National Health Service), na temat sposobów ochrony zdrowia psychicznego w czasach narastającego chaosu i paniki – w związku z epidemią COVID-19.
Uwaga! Poniższe zalecenia mają ogólny charakter, w związku z tym nie wszystkie mogą być przez wszystkich stosowane. Jest wiele osób, które borykają się z zaburzeniami psychicznymi; u niektórych osób mogą się tego rodzaju zaburzenia pojawić w obecnej sytuacji, lub mogą się zaostrzyć objawy tych istniejących. Takim osobom w obecnej sytuacji może być szczególnie ciężko i potrzebne jest im profesjonalne wsparcie.
Profesjonalna pomoc psychiatryczno-psychologiczna jest cały czas dostępna.
Warto wiedzieć, że poradnie zdrowia psychicznego nie przestały w Polsce działać, choć oczywiście, w związku z epidemią wywołaną przez koronawirusa SARS-Cov-2, ograniczają lub eliminują możliwość bezpośrednich spotkań. Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje jednak porady psychiatryczne czy psychoterapeutyczne udzielone telefonicznie czy też za pomocą komunikatorów. Jeśli zaś pacjent potrzebuje recepty na leki, może być ona wystawiona elektronicznie. Podobnie rzecz ma się ze zwolnieniami z pracy.
OGRANICZ KORZYSTANIE Z MEDIÓW i TRZYMAJ SIĘ FAKTÓW!
Obecnie w mediach pojawia się mnóstwo informacji na temat epidemii, w tym wiele niesprawdzonych, niepełnych, wprowadzających w błąd czy też o charakterze sensacyjnym. Takie informacje wywołują lub potęgują u odbiorców negatywne emocje i mogą ich skłaniać do podejmowania różnych nieracjonalnych zachowań. Dlatego warto postawić na wiarygodne źródła informacji o epidemii i konsekwentnie się ich trzymać – są nimi zwłaszcza strony internetowe rządu: https://www.gov.pl/web/koronawirus, Ministerstwa Zdrowia: https://www.gov.pl/web/zdrowie/ czy Państwowej Inspekcji Sanitarnej: https://gis.gov.pl/kategoria/aktualnosci/.
Ponadto, eksperci zalecają ograniczenie czasu poświęcanego każdego dnia na śledzenie informacji o epidemii. Chodzi o to, żeby nie robić tego zbyt często czy wręcz non stop, lecz jedynie w ściśle określonych, najlepiej stałych porach, tak by pozostać zorientowanym, lecz nie być przytłoczonym przez nadmiar informacji.
Najlepiej też weryfikować informacje pozyskiwane w mediach społecznościowych przed ich dalszym udostępnianiem znajomym, tak aby powstrzymać szerzenie się plotek i dezinformacji.
POZOSTAŃ W KONTAKCIE Z INNYMI LUDŹMI!
Pomimo wprowadzonych ograniczeń w przemieszczaniu się ludzi, w celu zachowania dobrej kondycji psychicznej trzeba utrzymywać kontakty z innymi ludźmi, zwłaszcza z osobami, które darzymy zaufaniem. Dzięki rozmowom z innymi ludźmi, np. poprzez telefon czy różne komunikatory internetowe, można uzyskać nie tylko wsparcie i pociechę w trudnych chwilach, lecz także zyskać pełniejszy i bardziej zbalansowany obraz sytuacji.
Specjaliści podkreślają, że każdy w obecnej sytuacji ma prawo czuć się zmartwiony i dlatego zachęcają do rozmawiania z zaufanymi osobami m.in. o swoich obawach, rozterkach i emocjach. Taka rozmowa może przynieść ulgę obydwu stronom. Nie należy przy tym dezawuować czyjegoś lęku, bagatelizować go. Chodzi o wysłuchanie i sprawdzenie, co można zrobić w obecnej sytuacji.
„To normalne, że czujesz się smutny, zestresowany, zdezorientowany, przerażony i zły w czasie kryzysu. Rozmowa z ludźmi, którym ufasz, może ci pomóc. Bądź w stałym kontakcie z rodziną i przyjaciółmi” – czytamy w poradniku WHO na czas epidemii.
Jeśli ktoś jest samotny lub nie ma zaufanej osoby, z którą może porozmawiać, to warto, aby skorzystał ze specjalnych telefonicznych lub internetowych ośrodków wsparcia psychologicznego. W naszym kraju można uzyskać taką pomoc m.in. dzwoniąc pod numery: 800 70 2222, 800 100 102 czy 116 123. Więcej informacji na temat różnych zdalnych form pomocy psychologicznej można uzyskać m.in. na stronach internetowych: pokonackryzys.pl, liniawsparcia.pl, pogotowieduchowe.pl, a także na stronach internetowych lokalnych ośrodków interwencji kryzysowej oraz pomocy społecznej. W przypadku bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia należy oczywiście dzwonić na numer alarmowy – 112.
POMAGAJ INNYM!
Eksperci podpowiadają, że pomaganie innym osobom przynosi wymierne korzyści psychologiczne również tym, którzy tę pomoc świadczą. Warto więc angażować się w pomaganie bliskim, sąsiadom, znajomym, a także w różnego rodzaju działania prospołeczne – oczywiście na ile to możliwe w czasach epidemii, a więc z zachowaniem zalecanych przez służby sanitarne środków ostrożności i higieny.
PRZYGOTUJ PLAN DZIAŁANIA!
Będąc zmuszonym do pozostawania w domu przez większość czasu, warto z wyprzedzeniem zaplanować sobie czas. To pomoże uniknąć chaosu, a także zmniejszy poziom niepewności.
ZADBAJ O SWOJE CIAŁO!
W zdrowym ciele zdrowy duch! Eksperci przypominają, że dobra kondycja fizyczna organizmu, którą zapewnia m.in. zdrowa dieta, picie odpowiedniej ilości wody i regularna aktywność fizyczna, pozytywnie wpływa na stan psychiki.
Na tym jednak nie koniec. Medycy apelują także o ograniczenie konsumpcji alkoholu, wyrobów tytoniowych oraz narkotyków, gdyż, jak wiadomo, negatywnie wpływają one na cały organizm, w tym również na psychikę.
W MIARĘ MOŻLIWOŚCI RÓB TO, CO LUBISZ!
Często z powodu wzmożonego lęku, napięcia i przygnębienia ludzie rezygnują z podejmowania aktywności, które dotychczas sprawiały im radość. To błąd! Eksperci radzą, aby na ile to możliwe, kontynuować i rozwijać swoje hobby oraz pasje. Polecają też uczenie się nowych rzeczy i znajdowanie nowych form relaksu. Warto zainteresować się m.in. takimi metodami jak mindfullness czy joga.
DOBRZE SIĘ WYSYPIAJ!
Odpowiednia ilość i jakość snu wpływają zarówno na naszą kondycję fizyczną, jak i psychiczną. Dlatego eksperci radzą wypracować sobie dobre i stałe nawyki związane z nocnym wypoczynkiem.
NIE STYGMATYZUJ CHORYCH!
Eksperci apelują też do wszystkich o właściwe, niedyskryminujące odnoszenie się do osób, które zachorowały na Covid-19. Chodzi m.in. o używanie adekwatnego języka.
„Nie mówmy o ludziach zmagających się z tę chorobę jako o ‚kolejnych przypadkach Covid-19’, ‚ofiarach’, czy też o ‚rodzinach z Covid-19’. Oni są po prostu: ‚ludźmi, którzy zachorowali na Covid-19’, ‚ludźmi, którzy są leczeni z powodu Covid-19’ czy wreszcie ‚ludźmi, którzy wyzdrowieli z Covid-19’. Po powrocie do zdrowia te osoby wrócą do pracy i normalnego życia wśród ludzi. Ważne jest więc ostrożne operowanie stygmatyzującą etykietką Covid-19 w odniesieniu do tych konkretnych ludzi” – czytamy na stronie WHO.
oprac. Wiktor Szczepaniak, zdrowie.pap.pl, Redakcja
Źródła:
Opracowanie NHS: 10 tips to help if you are worried about coronavirus
Opracowanie WHO: Coping with stress during the 2019-nCoV outbreak
