Psychopaci występujący np. w filmach potrafią nas zaintrygować. Gdybyśmy jednak mieli okazję spotkać któregoś z tych bohaterów na ulicy to pewnie byśmy z niej zrezygnowali. Budzą w nas strach, nie możemy ich zrozumieć, ale i tym samym zupełnie nie wiemy, co kryje się w ich głowach. Jacy są psychopaci?

Stanowią oni niewielką część społeczeństwa i na pozór żyją całkiem normalnie. Możemy więc ich spotykać i wcale o tym nie wiedzieć. Psychopata wcale nie musi być najgorszym kryminalistą. Nie każdy kto łamie prawo przejawia bowiem zapędy psychopatyczne. Co ich charakteryzuje? Badacze wymieniają tu przede wszystkim bark empatii, niemożność odwzorywania uczuć i faktycznego rozpoznania czym one są. Proszeni o opisanie sprawiedliwości przedstawiają jej własną, a do tego spłyconą wizję. Tę grupę ludzi charakteryzuje też nieumiejętność nauki na podstawie kar i skłonność do czynienia długoterminowych życiowych planów, którym nie są w stanie sprostać. Jednocześnie traktują instrumentalnie innych ludzi. Co jeszcze istotne, kiedy psychopata będzie musiał szybko podjąć decyzję, która ma go doprowadzić do konkretnego celu to zawsze wybierze do niego najkrótszą drogę.

Jedne z pierwszych badań, które dotyczyły psychopatów przeprowadził Hervey Cleckley. Kontynuatorem jego prac był natomiast Robert D. Here. Dzięki jego działaniom powstało narzędzie określane jako Psychopaty Checklist Revised (PCL-R). Jest to metoda diagnozowania psychopatii, określająca skalę zachowań psychopatycznych. Badacze stwierdzili też, że psychopatia ma swoje źródło nie tylko w osobowości, ale i w mózgu.

Spore znaczenie dla przejawiania zachowań psychopatycznych ma płat czołowy mózgu, a dokładniej kora podstawy. Dzięki przeprowadzonym analizom okazało się, że zarówno u psychopatów jak i osób z uszkodzoną korą podstawy szwankuje afektywne rozpoznawanie dźwięków, które osoby zdrowe utożsamiają z emocjami takimi jak strach czy płacz. Ta sama część mózgu odpowiada też za hamowanie reakcji. Gdy zdrowy człowiek jedzie samochodem gwałtownie zahamuje, jeśli na jezdnię wyskoczy niespodziewanie przechodzień. U osób przejawiających zachowania psychopatyczne taka reakcja pojawi się później. Udowodniono, że ten obszar mózgu odpowiada też za impulsywność i skłonność do podejmowania ryzyka.

Naukowcy wykazali też, że kora podstawy pełni ważną funkcję w powstawaniu psychopatii, ale poza nią ważna jest też przednia część zakrętu obręczy. Dzięki niemu możliwy jest pomiar bólu. On pozwala nam również postrzegać własne błędy i rozpoznawać uczucia na twarzy innych ludzi.

Z kolei słabsze pobudzenie ciała migdałowatego – również mieszczącego się w mózgu – powoduje, że psychopaci kiepsko uczą się poprzez karanie i strach, słabiej reagują na ból. Do ciekawych wniosków doprowadziły badania nad postrzeganiem winy przez psychopatów. Wykazały m.in., że kiedy w opowiadanej historii mają wskazać winnego jakiegoś zdarzenia, a tym samym rozwiązać jakiś dylemat moralny, to mają problem ze wskazaniem osoby winnej.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl